Smokkelroute in Twente

Wandelen in de voetsporen van smokkelaars: dat doe je in het oosten van Twente. Terwijl je door een landschap met weilanden, woeste gronden, bossen en beken wandelt, kom je langs oude ‘commiezenhutten’, zoals die aan de Vrijdijk. Vanuit deze hutten speurde de ‘commies’ de omgeving af. Een pittige wandeling van 62 kilometer voor flinke wandelaars.

Startpunt: TOP Denekamp, Oldenzaalsestraat 39, Denekamp. Volg de wit-paarse met Smokkelroute bewegwijzering.

• WANDELKNOOPPUNT K68

• BEZIENSWAARDIGHEID

  Natura Docet Wonderryck Twente
  Verwondering over al het mooie dat de natuur te bieden heeft is de boodschap van Natura Docet Wonderryck Twente. Maar, soms kom je ook even met beide voeten op de grond

• BEZIENSWAARDIGHEID

  Sint-Nicolaaskerk Denekamp
  De St. Nicolaaskerk van Denekamp heeft een rijke historie. In het register van kerkelijke tienden uit het jaar 1276 komt Denekamp voor het eerst voor als een zelfstandige parochie. Het eerste kerkje was een bescheiden ruimte van 10x10 m. Midden 14e eeuw werd de kerk aan de westkant uitgebreid, terwijl in het begin van de 15e eeuw de toren is gerealiseerd. Het geheel is gebouwd van Bentheimer zandsteen. In 1810 is de kerk weer aanmerkelijk vergroot, door er een kruiskerk van te maken. Ruim honderd jaar later besloot men opnieuw tot een uitbreiding.

• WANDELKNOOPPUNT T69

• WANDELKNOOPPUNT T70

• WANDELKNOOPPUNT K67

• BEZIENSWAARDIGHEID

  Landgoed Singraven
  In het jaar 1381 stond het Singraven bekend als de agrarische boerenhofstede 'Hof ten Singraven' en was in eigendom van de bisschop van Utrecht, die het beleende aan derden. Later ontwikkelde deze hofstede zich tot de havezate Singraven.

• BEZIENSWAARDIGHEID

  Watermolen Singraven
  De watermolen op het landgoed Singraven is de enige houtzaagmolen in Nederland aangedreven door water. De vrijwillige molenaars laten u in woord en daad horen en ervaren hoe de specifieke onderdelen, zoals het waterrad, de maalstenen en het zaaggedeelte in werking wordt gezet.

• BEZIENSWAARDIGHEID

  Poortwachtershuisjes Singraven
  De twee poortwachtershuisjes aan het begin van de Kasteellaan.

• WANDELKNOOPPUNT K64

• BEZIENSWAARDIGHEID

  Klooster Zusters Franciscaness
  In 1875 kwam Zr. Anselma met de eerste drie zusters van Thuine (Duitsland) naar Denekamp. Zij vestigden zich hier in de havezate “Noord-Deurninghe”. In 1896 is een kleine kapel gebouwd. Deze is in 1934 vergroot en later nog enkele keren aangepast. Nu wonen er nog zo’n 120 zusters in het klooster.

• WANDELKNOOPPUNT L08

• WANDELKNOOPPUNT L19

• WANDELKNOOPPUNT L25

• WANDELKNOOPPUNT L68

• WANDELKNOOPPUNT L22

• WANDELKNOOPPUNT P25

• BEZIENSWAARDIGHEID

  Vrijdijk
  De Vrijdijk is de grensweg tussen Nederland en Duitsland.

  Smokkelfilm Vrijdijk

• WANDELKNOOPPUNT P23

• BEZIENSWAARDIGHEID

  Commiezenhut

• Langs de grens met Twente is altijd gesmokkeld. Goederen waar vooral in gehandeld werd waren boter, sigaretten en drank. Om de smokkelaars op te sporen werden Commiezen (douane-ambtenaren) langs de grens gestationeerd.

• WANDELKNOOPPUNT L85

• BEZIENSWAARDIGHEID

  Jan Wesselinkhoes
  Het Jan Wesselinkhoes is een prachtige oude boerderij, een zogenaamd ‘Los Hoes’. Los hoes betekent open huis: de bewoners en het vee leefden samen onder een dak. Het type is rond 1100 ontstaan en kwam nog tot rond 1900 voor in de Achterhoek en Twente, elders was het al eerder verdwenen.

• WANDELKNOOPPUNT G90

• BEZIENSWAARDIGHEID

  Lutterzand
  Het Lutterzand is een afwisselend landschap met grillige vliegdennen, grote dennenbomen, jeneverbesstruiken en heideveldjes. Dwars door het natuurgebied stroomt het riviertje de Dinkel. Het vormt de grens tussen lager gelegen stroomdalgraslanden en een uitgestrekt, hoger gelegen stuifzandgebied.

• WANDELKNOOPPUNT O16

• WANDELKNOOPPUNT T36

• WANDELKNOOPPUNT T35

• BEZIENSWAARDIGHEID

  Smokkelverhaal Hektor
  In het grensgebied vond er veel smokkel plaats en daardoor veel verhalen:

  https://youtu.be/YA2YAO-Geho

• WANDELKNOOPPUNT T38

• WANDELKNOOPPUNT T37

• WANDELKNOOPPUNT B64

• WANDELKNOOPPUNT B62

• WANDELKNOOPPUNT T14

• BEZIENSWAARDIGHEID

• Openluchttheater in Losser
  Het entreegebouw van het in Saksische stijl gebouwde Openluchttheater Brilmansdennen is een voormalige wagenschuur, waarvan de oude gebinten opnieuw zijn gebruikt.

  Mede gezien het professionele karakter, akoestiek, voorzieningen en de unieke ligging is het theater met zo'n 600 zitplaatsen geliefd bij zowel toeschouwer als artiest.

• BEZIENSWAARDIGHEID

  Erve Kraesgenberg
  Cultuurpark met historische waarde, waar bezoekers de sfeer kunnen proeven van een boerenerf anno 17e eeuw. Het erf omvat zeven, in authentieke stijl en met oorspronkelijke materialen en technieken opgetrokken, gebouwen en herbergt daarnaast een rosarium annex beeldentuin en een kruidentuin.

• WANDELKNOOPPUNT Y60

• WANDELKNOOPPUNT S70

• BEZIENSWAARDIGHEID

  De bleek en bleekwachtershuis
  In 1774 werd de dorpsbleek aangelegd. Een grasveld, doorsneden met sloten waaruit het linnen bevochtigd kon worden, zodat de zon zijn blekende werking goed kon doen. Het bleken van linnengoed duurde zo'n 6 weken en het was kostbare waar. Vermoedelijk werd er daarom een wachtershuis bij gebouwd.

• BEZIENSWAARDIGHEID

  Martinustoren
  De historische toren in het centrum van het dorp Losser dateert uit de veertiende eeuw. De toren werd uit een groot formaat baksteen opgebouwd naast een klein kerkje. De toren is 22 meter hoog en heeft een uurwerk met een klokkenzolder. De toren heeft een gotische bouwstijl.

• WANDELKNOOPPUNT R84

• WANDELKNOOPPUNT S80

• WANDELKNOOPPUNT S79

• BEZIENSWAARDIGHEID

  Natuurgebied De Zandbergen
  Tussen Losser en de Duitse grens ligt een uitgestrekt bosgebied met een zeer gevarieerde flora en fauna, ideaal voor wandelingen of fietstochten. De Zandbergen is van grote waarde voor broedvogels.

• BEZIENSWAARDIGHEID

  Uitkijktoren Losser
  Aan de rand van de plas Oelemars staat een uitkijktoren van waaraf men kilometers vrij zicht heeft over Twente en Duitsland.

• BEZIENSWAARDIGHEID

  Oelemars|
  Het Oelemars is een gebied dat door de mens is gevormd. Ooit was het een hoogveenheidegebied, dat geleidelijk is gecultiveerd voor de landbouw en later voor de grootschalige zandwinning. Vrij recent is deze plas met omliggende gronden veranderd in een permanent natuurgebied, compleet met een aangelegd plas- en drasgebied, een speciale nestwand voor oeverzwaluwen en een observatiehut. Midden vorige eeuw werden bij afgravingen diverse prehistorische attributen gevonden. Aangezien de gemeente Losser weinig open water kent, groeide de Oelemars al tijdens de ontginning uit tot een gebied met veel waterpartijen. Dat bleek aantrekkelijk voor vogels. In de afgelopen jaren zijn in dit gebied een kleine tweehonderd vogelsoorten gespot.

• WANDELKNOOPPUNT S74

• WANDELKNOOPPUNT S75

• BEZIENSWAARDIGHEID

  Klooster Bardel
  Het “Franziskanerkloster Bardel” ligt tegen de Nederlandse grens in het gebied Bentheim. Het klooster Bardel is een tak van de Franciscanen in de boerenstand Bardel, buurtschap van Bad Bentheim en is in 1922 als een missie van het Franciscaner klooster uit de Noord-Braziliaanse provincie van St. Anthony opgericht. In het klooster wonen momenteel negen Franciscanen, die actief zijn op verschillende terreinen van het klooster. Ook is er een kloostertuin, begraafplaats en u kunt een wandeling maken rondom het klooster. Klosterstrasse, Bad Bentheim.

• WANDELKNOOPPUNT S76

• WANDELKNOOPPUNT S77

• BEZIENSWAARDIGHEID

  Smokkelverhaal koe
  Smokkelverhaal over hoe men vroeger smokkelde.

  https://youtu.be/lxevGkUbjrk

• WANDELKNOOPPUNT X34

• BEZIENSWAARDIGHEID

  Drielandsteen
  In 1659 werd de markante grenspaal nummer 1, de uit Bentheimer zandsteen bestaande driehoekige paal, Drielandsteen geplaatst. Precies op de plek waar Nordrhein-Westfalen, Niedersachsen en de staatsgrens met Nederland samenkomen.. De steen, met als afbeelding de wapens van het graafschap Bentheim, de provincie Overijssel en bisschop Christoph Bernard von Galen, bisschop van Münster, die de paal in het bewuste jaar liet plaatsen. De hoofdletter H van Hannover werd er in 1824 ingehakt. De steen staat tevens symbool voor het samensmelten van de regio’s en de in dit gebied levende mensen.

  Smokkelverhaal Drielandsteen

• WANDELKNOOPPUNT X98

• WANDELKNOOPPUNT X33

• BEZIENSWAARDIGHEID

  Dubbeleweg
  Hier liggen twee wegen naast elkaar met in het midden de sloot als grens tussen Nederland en Duitsland. De Dubbeleweg is als het ware een echte smokkelweg geweest.

  Smokkelfilm Dubbeleweg

• WANDELKNOOPPUNT X04

• WANDELKNOOPPUNT Y01

• WANDELKNOOPPUNT X31

• WANDELKNOOPPUNT X30

• WANDELKNOOPPUNT Y17

• BEZIENSWAARDIGHEID

  Tiekenveenweg

  Tiekenveenweg waar ook veel gesmokkeld werd. Bekijk het verhaal in het filmpje.

  Smokkelfilm Tiekenveenweg

• WANDELKNOOPPUNT Y18

• WANDELKNOOPPUNT X32

• WANDELKNOOPPUNT X26

• WANDELKNOOPPUNT X99

• WANDELKNOOPPUNT X26

• WANDELKNOOPPUNT A07

• BEZIENSWAARDIGHEID

  Nest Dinkelkoeien
  Stichting Koester heeft dit kunstwerk een nest Dinkelkoeien bij de Landesgartenschau in 2003 geïntroduceerd.
  

• WANDELKNOOPPUNT A08

• WANDELKNOOPPUNT X22

• WANDELKNOOPPUNT R99

• WANDELKNOOPPUNT Y53

• WANDELKNOOPPUNT R99

• WANDELKNOOPPUNT R98

• WANDELKNOOPPUNT R94

• WANDELKNOOPPUNT R89

• WANDELKNOOPPUNT R90

• WANDELKNOOPPUNT R93

• EINDPUNT TIP Snippert

Deze route (en foto's) komt van Landschap Overijssel. Op hun website kun je ook de route downloaden als PDF of GPX.
KLIK HIER.