Commissaris van de koning Jetta Kleinsma: In Drenthe kun je uitademen

In het (feest)jaar dat hippe vlinderstad Emmen de oranje loper uitrolt voor koning Willem-Alexander en koningin Máxima, doet hun commissaris graag een boekje open over ‘haar’ Drenthe. Thuisland van Jetta Klijnsma: “We waren wel weer eens aan de beurt vond ik, met Koningsdag.” De PvdA-politica die voor het ambt terugkeerde naar haar roots in het noorden, is met haar opvallende elektrische driewieler een graag én veel geziene gast tussen de Drenten. Een vrouw met een “waanzinnig vertrouwen” in mensen. Ondanks, of misschien wel juist vanwege haar handicap: “Ze zeggen nooit: ‘Zak er maar in, jij mag niet meedoen.’”

BENADERBAAR ZIJN

“Het is fijn om mensen te verstáán. Zowel in figuurlijke zin als letterlijk. Ik beheers de Drentse taal heel goed, al leerden mijn ouders mij en m’n vier zussen vroeger bewust Nederlands. Wij werden geacht ABN te praten, ook op school. Onderling spraken mijn vader en moeder wél dialect aan de eettafel: “Gef ie mij de eerappels?” Het intermenselijke contact met Drenten vind ik heel prettig en taal is een prachtig bindmiddel. Het is ook mooi als je de taal áchter de woorden begrijpt, de landsaard. Als iemand tegen mij zegt ‘Nou, ik zal ’t thuus nog wal es bekiekn met de vrouw’, dan weet ik dat die man het dus he-le-maal niks vindt, haha. Elkaar verstaan maakt je ook benaderbaar. Ze kunnen mij zo aanschieten onderweg en dóen dat gelukkig ook, met uiteenlopende en soms heel persoonlijke vragen. “Hé commissaris, he’j ’t an de tied?” Ik wil geen afstand scheppen, ben graag zichtbaar tussen de mensen op mijn driewielfiets. Ook tijdens ambtsbezoeken, dan fiets ik altijd samen met de burgemeesters door hun gemeenten. Er ontstaat dan altijd gemakkelijk en spontaan contact op straat.”

DENKEN IN OPLOSSINGEN

“Liever focus ik me niet teveel op mijn handicap, maar die is er nou eenmaal en hoort ook bij mij. Ik ben geboren met cerebrale parese (CP), spastische benen. Als kind heb ik veel operaties ondergaan en na mijn dertiende – toen de pezen in mijn benen zijn verlengd – moest ik opnieuw leren lopen. Natuurlijk vormt het je, opgroeien en leven met een lichamelijke beperking; maar wél op een heel positieve manier. Ik ben er ook wel mee gepest, maar herinner me toch vooral dat ik van kleins af aan altijd geholpen ben. Overal en door iedereen; mijn zussen, vriendinnetjes op school, wildvreemden soms, die me overeind moesten helpen als ik weer eens was gevallen. Het heeft me een waanzinnig vertrouwen in mensen gegeven. Niemand zei ooit: ‘Zak er maar in, jij mag niet meedoen.’ Mijn ouders dachten gelukkig ook altijd praktisch, in oplossingen: hoe zorgen we dat Jetta wél kan meespelen? Dus als er buurtkinderen bij ons thuis kwamen vragen of ik ook kwam schaatsen, pakte mijn moeder de slee voor mij. Mijn vader nam me op de schouders om me te leren zwemmen. Hij liet een tandem importeren via de fietsenmaker, of tikte een tweedehands driewieler op de kop via de A.V.O., de vereniging Arbeid voor Onvolwaardigen. Ja, dat heette toen zo. Hup, op de imperiaal van de auto en we gingen op pad.”

WAT EEN BOFKONT

“Nooit heb ik me door mijn handicap eenzaam gevoeld. Dat doet me sterk beseffen: wat ben ik een bofkont! Dat ik hier geboren ben, binnen dit gezin, in dit land met zoveel mogelijkheden en zoveel lieverds om mij heen. Het is cruciaal waar je wieg gestaan heeft. Als ambassadeur van het Liliane Fonds ben ik in Zimbabwe en Oeganda geweest en zag hoe kinderen daar moeten opgroeien met een beperking. Verdikkeme jongens, als je dáár gehandicapt bent, word je verstoten. Je hebt geen schijn van kans. Gelukkig is de inclusie in Nederland enorm verbeterd in de afgelopen decennia; mijn ouders lieten door een smid een speciale kar maken toen ik te groot werd voor de kinderwagen. Er waren nauwelijks rolstoelen in mijn jeugd, ook geen hulpmiddelen zoals afgeschuinde stoepen, rateltikkers, aangepaste toiletten, ringleidingen, trapliften. De wereld is van álle mensen en iedereen doet ertoe, dáárvoor ben ik de politiek ingegaan.”

NAOBERSCHAP

Wilt u de rest van dit artikel lezen? Dan kunt u het jubileum nummer bestellen. Klik hier.